John Zorn opereert als componist, saxofonist en platenproducer volkomen compromisloos. Ondanks of wellicht dankzij zijn dwarse houding heeft de New Yorker het geschopt tot een van de  iconen van de geïmproviseerde en hedendaags gecomponeerde muziek. Zijn zeventigste verjaardag viert hij tijdens November Music op 3 & 4 november met het concertprogramma John Zorn in 's-Hertogenbosch III.

Het moet een surrealistisch beeld zijn geweest voor de mensen die in maart 1999 aanwezig waren bij de feestelijke opening van Muziekcentrum De Toonzaal in Den Bosch. Terwijl ze daar stonden te wachten om de zaal van de omgebouwde synagoge binnen te mogen, werd niemand minder dan John Zorn voorgereden. In 2017 en 2018 keerde Zorn terug naar de Brabantse hoofdstad om tijdens November Music diverse concerten te geven met in zijn kielzog de meest aansprekende muzikanten en groepen uit New York.

Een volledig beeld schetsen van Zorn is ondoenlijk. Hij is componist, saxofonist, dirigent, platenbaas, producer en concertprogrammeur. Daarbij is zijn oeuvre onnavolgbaar divers en reikt van punknoise en Jiddische kamermuziek tot vrije jazz en minimalistische filmsoundtracks. Voor losse concerten of langdurige tournees stapt de altijd in een legerbroek geklede Zorn het vliegtuig niet meer in. Te vermoeiend. Buiten New York doet hij enkel nog avondvullende programma’s. ‘Je kunt met één band naar twaalf verschillende steden gaan, maar in plaats daarvan ga ik met twaalf bands naar één stad’, aldus de New Yorker. ‘Ik ben bij zoveel verschillende dingen betrokken, dat het niet meer representatief was om maar één ding te doen’.

Een van de peilers onder het succes van Zorn is de vaste pool van muzikanten waaruit hij kan putten. ‘Sinds 1981 oefen ik niet meer’, zei hij ooit in een interview. ‘Ik zie mezelf als een componist die toevallig ook speelt – het was een manier om te communiceren met musici, een praktische manier van interactie, maar ik ben geen speler.’ Voor de buitenwacht lijkt de New Yorker wellicht onmogelijk in de omgang. Toch onderhoudt hij met tal van musici jarenlange relaties. Gitaristen als Bill Frisell en Julian Lage, zangeres Barbara Hannigan; stuk voor stuk ‘top-of-the-bill’. Ook violist Mark Feldman behoort ruim vijfentwintig jaar tot de Zorn-kliek. ‘Het is een enorme uitdaging om met hem te werken. Zijn muziek is ‘f**cking killing’. Je hebt als muzikant veel vrijheid, maar de standaard ligt enorm hoog en vaak moet je in korte tijd voorbereid zijn. Voor plaatopnames zie ik de muziek pas in de studio. Maar Zorn weet precies wat hij wil en hoe hij dat kan bereiken.’

https://walkerart.org/magazine/series/70-wishes-to-zorn-at-70